Fotoğraf Nedir Kısaca?
Şimdi durup bir düşünelim: fotoğraf nedir kısaca? Basit bir şey gibi görünse de, aslında bu soru bir hayli derin. Her gün telefonlarımızla binlerce fotoğraf çekiyoruz ama bir yandan da “Ya bu fotoğrafçılıkla ne kadar ciddi ilgileniyorsak, o kadar fazla ciddiye alıyoruz.” derken buluyoruz kendimizi. Yani, bir fotoğraf çekmek o kadar basit mi, yoksa bazen bir sanat mı? Gelin, biraz eğlenerek ve içsel derinliklere inerek fotoğrafın anlamına bakalım.
Fotoğraf: Anı Dondurmanın Sanatı mı, Yoksa Yalnızca Tuhaf Bir Hobi mi?
Bir gün arkadaşlarla bir kafede otururken, “Hadi bir fotoğraf çekelim!” dedik. Herkes gülümsedi, poz verdi, bir kaşını kaldırıp “Instagram pozum mu oluyor bu?” diye şaka yaptı. Tabii, kimse gerçekten bir fotoğraf sanatçısı gibi davranmadı. Ama işin garibi şu: Hepimiz, telefonlarımızla her an fotoğraf çekmeye meraklıyız. Yani, fotoğraf çekmek aslında bir “an” yaratmak gibi bir şey, değil mi? İşte, fotoğraf nedir kısaca derken, aslında bir anı dondurmak ve bir zaman diliminde olanı ölümsüzleştirmekten bahsediyoruz.
Düşünsenize, sabah kalktığınızda gözünüzü biraz zor açarak, kahvenizi içerken çekilen bir fotoğraf. O anı bir kağıda, bir filme, bir dijital ortamda dondurup saklıyorsunuz. Ama 20 yıl sonra, o fotoğrafa bakarken sadece kahvenizin sıcağını değil, aynı zamanda o günlerdeki ruh halinizi de hatırlayabilirsiniz. Fotoğraf, geçmişin anılarını bugüne taşıyan bir zaman makinesi gibidir. Tabii bu “geçmiş” bazen biraz komik olabilir.
“Bunu Yine Buldum, Bakalım Şimdi Ne Çıkacak?”
Bir diğer fotoğraf çekme anı ise, benim kendi iç yolculuğumun bir parçası olmuştur. İnsanın cebindeki telefonun kamerasını çekerken hafif bir heyecan duyduğunu kabul edelim. Evet, telefon kamerası bu kadar “basit” bir araçken bile, çoğumuz fotoğraf çekerken birazda “sanatçı” kesiliyoruz. Yani, bir fotoğrafı çekmek için bir pozisyon alırken, o anı “dondururken” beynin bir köşesinde “Vay, bugün iyi bir sanatçı gibi hissediyorum!” diye düşünüyorsunuz.
Örneğin, geçenlerde arkadaşlarımla tatildeydik, “Bunu mutlaka çekmemiz lazım!” dedi biri. Hadi bakalım dedim, fotoğrafı çekelim. Derken herkes sırayla poz vermeye başladı. Kız arkadaşım birden yere doğru eğilip, “Aaa, bu poz mu?” diye şaşkın bir şekilde bağırdı. Hepimiz gülmeye başladık, ama o fotoğraf öyle bir anı yakalamıştı ki, bir bakıyorsunuz 10 yıl sonra o tatili hatırlatacak tek şey o fotoğraf oluyor. Fotoğraf nedir kısaca derken, işte bu. O anda yakaladığınız duyguyu, o atmosferi bir kareye sığdırmak.
Fotoğrafın “Anlamı” ve “Anlık Durumu”
Bir de şu var: fotoğrafın “anlamı” var, bir de “anlık durumu”. Mesela geçen gün sosyal medyada geziniyorum, bir arkadaşımın paylaştığı fotoğrafı gördüm. Normalde çok da dikkat etmem, ama bir an fark ettim: Fotoğrafın aslında çok dramatik bir havası var. Kızıl güneş, yavaşça batıyor, etraf kararmış ve sanki herkes doğal bir şekilde gülümsüyor. Şu an herkesin “Vay be, ne güzel” dediği o fotoğraf, aslında tam anlamıyla, bir saniyelik bir anın yansıması. Belki de fotoğraf nedir kısaca sorusunun cevabı burada gizli. Bir şeyin anlık güzelliğini yakalamak, belki de fotoğrafçılığın en önemli noktasıdır.
Tabii, bir yandan da fotoğrafçılıkla ilgili “derin düşünceler” başlıyor. “Acaba fotoğrafçılar, gerçekten bir anı donduruyorlar mı, yoksa o anı bir şekilde “sanat” haline mi getiriyorlar?” sorusu da her zaman kafamı kurcalamıştır. Hadi ama, şu an çektiğiniz “selfie” fotoğrafının gerçekten sanatsal olduğunu kim söyleyebilir? Hepimiz biraz abartıyoruz ama olsun, bu da bir eğlence!
Fotoğraf, Hepimiz İçin Ortak Bir Dil
Fotoğraf, sadece bir insanın bakış açısını yansıtan bir şey değildir. Fotoğraf, aslında hepimizin konuştuğu ortak bir dildir. Hadi bir test yapalım: Bir fotoğrafınızı bir yabancıya gösterdiğinizde, o fotoğrafta ne gördüğünü sorabilirsiniz. Ve çoğu zaman, farklı kültürlerden insanlar benzer şeyler hissedebilir. O yüzden fotoğraf, bazen evrensel bir anlam taşıyan bir dil gibi olabiliyor.
Mesela, İstanbul’daki Galata Kulesi’nin önünde bir fotoğraf çektirmek, dünyanın her yerinden birinin aynı fotoğrafı çekeceği bir yer. Ya da İzmir’in Kordon boyunda bir akşamüstü çekilen fotoğraf, bir turistin gözünden o şehrin en güzel yönünü yansıtıyor olabilir. Fotoğraf, aynı anda hem kişisel, hem de ortak bir dil oluşturur.
Sonuç: Fotoğraf, Her Yerde, Her Zaman
Fotoğraf nedir kısaca? Bir anı dondurmak, anlık duyguları yakalamak, bazen de sadece kendimizi iyi hissetmek için yapılan bir şeydir. İster bir tatil fotoğrafı, ister bir kahve anı, isterse de en kötü “selfie” anınız olsun, fotoğraf hayatımıza çok fazla dokunan bir araçtır.
İster profesyonel bir fotoğrafçı olun, ister sıradan bir insan, hepimizin her gün yüzlerce fotoğraf çekme fırsatımız var. Kim bilir, belki bir gün yıllar sonra, eski bir fotoğrafa bakıp, o anları tekrar yaşarız. Hem, düşünün, o kadar fotoğraf çektik, hatırladığımız tek şey aslında “şu an” değil mi?